Rozwód stanowi bardzo trudny okres w życiu każdego z małżonków. Sprawy rozwodowe są przy tym niekiedy bardzo ciężkie i skomplikowane. W takim przypadku decydując się na założenie sprawy o rozwiązanie małżeństwa, warto więc zadać sobie najpierw pytanie czy w Naszej sytuacji zachodzą przesłanki do orzeczenia na Naszą rzecz przez Sąd rozwodu?
Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że w prawie polskim, judykaturze sądowej, jak i w piśmiennictwie prawniczym wymienia się przesłanki pozytywne oraz negatywne uzyskania rozwodu.
Przesłanki pozytywne orzeczenia przez Sąd rozwodu
Do przesłanek pozytywnych uzyskania rozwodu zalicza się stan trwałego i zupełnego rozkładu pożycia pomiędzy zwaśnionymi małżonkami. Wystąpienie tych przesłanek stanowi warunek sine qua non (tj. niezbędny) rozwodu. Są to warunki bezwzględne rozwodu. Dopiero zatem ustalenie w sprawie, że rozkład pożycia pomiędzy małżonkami ma charakter zupełny i trwały uprawnia Sąd do rozwiązania małżeństwa poprzez rozwód. Przesłanki te muszą wystąpić kumultatywnie. Natomiast brak wystąpienia wymienionych przesłanek, co do zasady powoduje brak dopuszczalności rozwiązania przez Sąd małżeństwa przez rozwód, a także możliwość oddalenia powództwa o rozwód.
Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
Rozkład pożycia ma charakter trwały w sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami zostały zerwane wszystkie łączące ich do tej pory więzi. Do tych więzi należy: więź duchowa, fizyczna i gospodarcza.
Więź duchowa zwana jest niekiedy inaczej uczuciową. Więź tą określa zespół wzajemnych uczuć pomiędzy małżonkami, tj. miłości, szacunku, lojalności, szczerości itd. Do wygaśnięcia tej więzi będzie prowadziła m. in. sytuacja, gdy pomiędzy zwaśnionymi małżonkami nie ma już żadnych uczuć o powyższym charakterze. Wygaśnięcie tej więzi przejawia się więc przede wszystkim w zachowaniu się małżonków wobec siebie.
Więź fizyczna nazywana jest również powszechnie seksualną lub intymną. Przejawia się ona w szczególności poprzez podejmowanie pomiędzy małżonków wspólnego współżycia seksualnego. Więź ta może zatem ustać np. poprzez zaprzestanie pomiędzy małżonkami odbywania kontaktów seksualnych.
Więź gospodarcza polega na prowadzeniu pomiędzy małżonkami wspólnie gospodarstwa domowego (m. in. domu, w którym małżonkowie wspólnie zamieszkują, posiadaniu wspólnego majątku itd.). Więź ta może ustać np. w wyniku zaprzestania wspólnego zamieszkiwania ze sobą małżonków lub ustania prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego.
Zupełność rozkładu pożycia objawia się w całkowitym zaniknięciu trzech wyżej wymienionych więzi. Przy czym zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego elementarne i mające podstawowe znaczenie przy ocenie przez Sąd rozkładu pożycia ma więź duchowa. Jej zerwania oznacza bowiem zawsze rozkład pożycia. W niektórych zaś przypadkach zerwanie więzi fizycznej lub gospodarczej, może nie stanowić objawu rozkładu pożycia małżeńskiego np. jeżeli ustanie tych więzi zależy od sytuacji niezależnych od małżonków (por. Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1955 r., I CO 5/55 i in.).
Trwały rozkład pożycia małżeńskiego
Sąd w postępowaniu rozwodowym ustala nie tylko czy rozkład pożycia pomiędzy zwaśnionymi małżonkami ma charakter zupełny, ale także czy jest on trwały. Z trwałością zerwania pożycia małżeńskiego mamy do czynienia w sytuacji gdy z całości okoliczności danej sprawy wynika, że związek małżonków nie ma szans na powrót do normalności. Czyli do takiego stanu, aby małżonkowie mogli kontynuować wspólne pożycie. Powinien być to przy tym stan niedwracalny. W niektórych poglądach doktryny przyjmuje się, że powinien być to także zasadniczo stan długotrwały.
Przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu
Wystąpienie w danej sytuacji zwaśnionych małżonków przesłanek negatywnych powoduje, że Sąd nie może orzec pomiędzy nimi rozwodu. W prawie polskim wymienia się 3 rodzaje takich przesłanek: gdy orzeczenia rozwodu żąda małżonek który jest wyłącznie winny rozkładu pożycia, a drugi z małżonków nie wyraża zgody na rozwód (chyba że brak zgody jest niezgodny z zasadami współżycia społecznego), gdy rozwód nie może być orzeczony ze względu na dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków oraz występowania sprzeczności orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego.
W przypadku wystąpienia jednej z wyżej wymienionych przesłanek Sąd zasadniczo uprawniony będzie do oddalenia powództwa o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód.
Trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 57 § 1 k.r.i.o. Sąd orzekając rozwód orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd musi więc stwierdzić czy rozwód orzeka z winy obu małżonków, jednego z nich czy bez winy. Jednakże na zgodne żądanie małżonków Sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Każda sprawa jest inna pod względem faktycznym i prawnym. W takim razie przed wystąpieniem z pozwem o rozwód zawsze warto najpierw skonsultować się z profesjonalnym prawnikiem np. radcą prawnym. Profesjonalny prawnik pomoże Państwu w odnalezieniu się w przepisach prawnych dotyczących rozwodu, wyjaśni jaka jest Państwa obecna sytuacja prawna (na czym Państwo „stoją”) oraz jak najskuteczniej przeprowadzić postępowanie rozwodowe przed Sądem. Zasadniczo odradza się więc działanie w takich rodzajach spraw na własną rękę.
Informujemy, że Nasza Kancelaria zajmuje się udzielaniem fachowych porad prawnych z zakresu spraw rodzinnych, w tym rozwodowych. Na życzenie Klienta pomagamy w sporządzeniu pozwu o rozwód, środków odwoławczych (apelacji) i innych niezbędnych pism procesowych. W sprawach rozwodowych zajmujemy się również reprezentowaniem małżonków przed Sądem, w mediacjach i przed innymi podmiotami. Serdecznie zapraszamy do kontaktu!
Kancelaria ds. rozwodowych – tel.: +48 507 041 837.