Według prawa dziedziczyć w Polsce można na podstawie ustawy lub testamentu. Mamy wtedy do czynienia odpowiednio z spadkobraniem ustawowym lub dziedziczeniem testamentowym. W uproszczeniu pod pojęciem testamentu należy rozumieć dokument w ramach którego zostało zawarte oświadczenie – ostatnia wola – spadkodawcy. Nie każdy jednak testament może być uznany za ważny. Pozostaje więc pytaniem jakie sytuacje mogą spowodować nieważność testamentu?
Stan wyłączający świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli
Za nieważny może być uznany testament sporządzony w stanie wyłączający świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. O stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji lub wyrażenie woli możemy mówić w szczególności jeżeli podczas sporządzania testamentu przez spadkodawcę występują u niego zaburzenia jego świadomości. Spadkodawca nie działa więc wtedy ze świadomością sporządzenia testamentu o danej treści. Natomiast stan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli wystąpić może u testora przede wszystkim w wyniku ciężkiej jego choroby. Taki stan może także powstać w sytuacji działania przez spadkobiercę w warunkach przymusu psychicznego.
Błąd
Błąd oznacza mylne wyobrażenie o faktycznym otaczającej nas rzeczywistości lub brak takiego wyobrażenia. Dla możności domagania się unieważnienia testamentu z tej przyczyny nie ma znaczenia czego błąd dotyczył. Czy treści samego testamentu czy pobudek działania testora. Należy jedynie ustalić czy gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu określonej treści. Błąd powinien być więc subiektywnie istotny. W tym zakresie błąd obejmuje także podstęp stanowiący sytuację w ramach której testor został wprowadzony przez inną osobę celowo w błąd.
Groźba
Za nieważny może być również uznany testament sporządzony przez testora pod wpływem groźby i to bez względu przez kogo groźba została skierowana i czego ona dotyczy. Groźba ta może być przy tym bezprawna, jak i zgodna z prawem. Aby móc powołać się na tą wadę testamentu, co do zasady spadkodawca powinien był odczuwać możliwość realizacji kierowanej do niego groźby.
Osoba która ma w tym interes prawny traci możliwość do domagania się uznania testamentu za nieważny z powodu wyżej wymienionych przyczyn po upływie 3 lat od dnia w którym dowiedziała się o nich, a w każdym razie po upływie 10 lat od dnia otwarcia spadku.
Warto zaznaczyć, że dla swojej ważności testament powinien być również sporządzony w odpowiedniej formie przewidzianej przez prawo. Zasadniczo do nieważności testamentu może bowiem doprowadzić również np. brak podpisu testora lub innej właściwej osoby pod testamentem, sporządzenie testamentu wspólnego przez kilku spadkodawców itd.
Warto zatem przed podjęciem jakichkolwiek dalszych kroków w sprawie spadkowej najpierw udać się w celu jej przeanalizowania do profesjonalisty np. radcy prawnego. Osoba ta dokona fachowej analizy danej sprawy i doradzi Państwu jak najlepiej ją rozwiązać. Każda sprawa jest bowiem inna pod względem stanu faktycznego i prawnego.
Nasza Kancelaria udziela porad prawnych w sprawach związanych z unieważnianiem testamentów. Pomagamy także w innych sprawach spadkowych: o stwierdzenie nabycia spadku, o dział spadku, o zachowek. W sprawach tych sporządzamy odpowiednie pisma, wnioski i środki zaskarżenia. Zajmujemy się również reprezentacją osób zainteresowanych przed Sądami oraz innymi podmiotami. Serdecznie zapraszamy do kontaktu z Nami!
Kancelaria ds. spadkowych – tel: +48 507 041 837.