Niegodność dziedziczenia stanowi narzędzie prawa cywilnego. Ten instrument prawny może być stosowany w przypadkach szczególnie wskazanych w przepisach – Kodeksu cywilnego, które dotyczą spadku. Za niegodnego dziedziczenia, zgodnie z art. 928 k.c., może być uznany:
- spadkobierca, który dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
- spadkobierca, który podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
- spadkobierca, który umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
Wypada wskazać, że wyżej wskazany katalog stanowi zbiór zamknięty przypadków, w których spadkodawca może być uznany na niegodnego dziedziczenia. Nie jest co do zasady zatem dopuszczalne stosowanie art. 928 k.c. do sytuacji tylko podobnych do wyżej wymienionych. Oznacza to, że przesłanki niegodności dziedziczenia, wymienione w art. 928 k.c. należy interpretować ściśle.
Z wnioskiem o uznanie danego spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia może wystąpić do Sądu każdy kto ma w tym interes. Może to być dla przykładu potencjalny spadkobierca, który w wyniku uznania innego spadkobiercy za niegodnego do dziedziczenia uzyskałby spadek lub spadkobierca, który w wymienionej sytuacji uzyskałby udział w spadku w większej wysokości niż obecnie mu się należny. Z wnioskiem o uznanie danego spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia należy wystąpić w ciągu 1 roku od dnia, w którym dana osoba dowiedziała się o zaistnieniu przyczyny niegodności, nie później jednak niż przed upływem 3 lat od dnia otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy.
Spadkobiercę uznanego przez Sąd za niegodnego dziedziczenia uważa się za wyłączonego od dziedziczenia, tak jakby nie dożył on chwili otwarcia spadku. Oznacza to, że osoba jest wyłączona od dziedziczenia oraz zasadniczo wszelkich innych praw do spadku, w tym prawa do zachowku. Co ważne udział takiego niegodnego spadkodawcy przechodzi na inne uprawnione osoby.
Oczywiście nie należy zapominać, że spadkobierca nie może być uznany przez Sąd za niegodnego, jeżeli uzyskał on przebaczenie spadkodawcy. Przebaczenie może być wyrażone przy tym przez spadkodawcę w dowolnej formie, byleby było ono dokonane przez spadkodawcę z dostatecznym rozeznaniem.
Wypada wskazać, że każda sprawa spadkowa jest inna, w związku z tym zalecane jest, przed podjęciem jakichkolwiek kroków prawnych, jej skonsultowanie ze specjalistą w celu dokonania jej analizy prawnej i faktycznej. W tym celu mogą Państwo skorzystać z porady Radców prawnych lub Adwokatów.
Nasza Kancelaria udziela porad prawnych w sprawach z zakresu prawa spadkowego, a w szczególności w postępowaniach o uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o dział spadku, o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po spadkodawcy i o zachowek. Biura Naszej Kancelarii znajdują się w Elblągu i w Gdańsku. Udzielamy jednakże porad prawnych oraz wsparcia prawnego dla Klientów z całej Polski. Można się z nami skontaktować telefonicznie, stacjonarnie lub za pośrednictwem komunikatorów internetowych Skype i WhatsApp. Serdecznie zapraszamy do kontaktu!
Kancelaria ds. prawa spadkowego – tel.: +48 507 041 837.